مالیات تکلیفی چیست و چه کسانی مشمول آن هستند؟ +انواع و جدول

بخش زیادی از درآمد دولت از مالیات‌های کسر شده از مردم است. هر فرد حقیقی و حقوقی بر حسب قوانین تعیین شده و بخشنامه‌های موجود ملزم به پرداخت مبلغی تحت عنوان مالیات هستند که برای هر مودی طبق قانون مشخصی انجام می‌شود. مالیات تکلیفی یکی از انواع مالیات تعیین شده برای مودیان مالیاتی است که روش پرداخت آن کاملا متفاوت از سایر مالیات هاست. بدین صورت که مودی مالیاتی با اینکه دارای مالیات است؛ اما خود ملزم به پرداخت آن نمی‌باشد. اگر ملزم به پرداخت مالیات‌های تکلیفی هستید، این مقاله را بخوانید تا بیشتر با جزئیات این مالیات و نحوه پرداخت آن آشنا شوید.

مالیات تکلیفی چیست؟

مالیات تکلیفی یکی از انواع مالیات‌هایی که از سوی سازمان امور مالیاتی کشور از مودیان مالیاتی دریافت می‌شود. مطابق با این مالیات، همه افراد حقیقی و حقوقی ملزم به پرداخت مالیات هستند؛ اما برخی از افراد نیازی به پرداخت مالیات به صورت مستقیم ندارند و مالیات تعیین شده برای آن‌ها از سوی فرد دیگری به غیر از مودی مالیاتی پرداخت می‌شود. به طور مثال، مالیات حقوق که برای همه حقوق بگیران لحاظ می‌شود، از حقوق هر فرد کسر می‌شود؛ اما خود مودی مالیانی نیازی به ارسال اظهارنامه و یا تشکیل پرونده مالیاتی ندارد.

مشمولان مالیات تکلیفی چه افرادی هستند؟

این نوع مالیات هم برای اشخاص حقیقی و هم برای اشخاص حقوقی لحاظ می‌شود؛ اما تفاوت آن با سایر مالیات‌ها این است که خود مودی موظف به پرداخت این مالیات به صورت مستقیم نیست و لازم است که افراد یا نهادهای واسطه‌ای مبلغ را از حساب مودیان کسر نمایند. افراد زیر مشمول پرداخت مالیات‌های تکلیفی بر اساس قوانین ذکر شده هستند:

• وکلا
• کارفرمایان
• مستاجران حقوقی
• پزشکان و مراکز درمانی
• پیمانکاران و کارفرمایان پروژه ها
• پرداخت کنندگان مبلغ به اشخاص خارجی

مقاله پیشنهادی: برگه تشخیص مالیات چیست؟ + انواع، نحوه و مهلت اعتراض به آن

جدول مالیات تکلیفی

در جدول زیر مشمولات مالیات‌های تکلیفی را مشاهده می‌کنید.

انواع مالیات تکلیفی

انواع مالیات تکلیفی را مطابق با جدول ذکر شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مالیات تکلیفی اجاره چیست؟

این نوع از مالیات تکلیفی به عنوان یکی از متداول‌ترین نوع مالیات‌ها است که عمدتا شرکت‌ها با آن سر و کار دارند. بر اساس تبصره ۹ ماده ۵۳ قانون مالیات مستقیم، اشخاص حقوقی همچون وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی و سازمان‌های دیگر باید مالیات اجاره را کسر کنند و تا پایان ماه بعد به اداره امور مالیاتی واریز نمایند. این مالیات تکلیفی زمانی تعیین می‌شود که مستاجر به عنوان شخص حقوقی باشد؛ اما اگر مالک حقیقی باشد باید مالیات را خود پرداخت کند.

مالیات تکلیفی حقوق

بر اساس ماده ۸۶ قانون مالیات مستقیم لازم است که مالیاتی تحت عنوان مالیات تکلیفی حقوق در نظر گرفته شود که مطابق با آن کارفرما موظف است که مالیات مورد نیاز را از حقوق کارکنان کسر کرده و به سازمان امور مالیاتی پرداخت نماید. درصد مالیات حقوق بر اساس درامد هر کارمند محاسبه می‌شود و می‌توان برای ساده‌تر کردن فرآیند محاسبات این نوع مالیات از نرم افزار حسابداری سپیدار استفاده کرد. این نوع مالیات به عنوان مالیات تکلیفی حق الزحمه برای آن دسته از افرادی که خدمات ارائه می‌کنند و بابت آن پول دریافت می‌کنند نیز شناخته می‌شود.

مالیات حق‌الوکاله از نوع تکلیفی

نوع دیگری از انواع مالیات‌های تکلیفی، مالیات حق الوکاله است که برای وکلای دادگستری تعیین می‌شود. مطابق با ماده ۱۰۳ قانون مالیات مستقیم لازم است که کلیه وکلای دادگستری و اشخاص صادر کننده وکالت نامه، ۵ درصد از حق الوکاله را به عنوان علی الحساب مالیاتی کسر کنند و روی وکالتنامه تمبر مالیاتی درج کنند. این نوع مالیات به عنوان یکی از اساسی‌ترین اقدامات مالیاتی در حوزه حقوقی است.

مالیات مضاربه تکلیفی

بر اساس ماده ۱۰۲ قانون مالیات مستقیم لازم است که در مضاربه عامل یا همان مضارب، هنگام تسلیم اظهارنامه مالیاتی، مالیات سهم صاحب سرمایه را کسر کند. این مقدار باید به اداره امور مالیاتی پرداخت شود.

مالیات شرکت‌های بیمه از نوع تکلیفی

شرکت‌های بیمه بر اساس ماده ۱۰۹ قانون مالیات مستقیم لازم است که ۲ درصد از حق بیمه و سود سپرده‌های مربوطه را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. این قانون برای موسسات بیمه خارجی که از بیمه اتکایی ایران درامد دارند، لحاظ می‌شود.

مالیات نقل و انتقال سهام تکلیفی

برای هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه لازم است که ۴ درصد از ارزش اسمی به عنوان مالیات مقطوع کسر شود. این موضوع در ماده ۱۴۳ قانون مالیات مستقیم ذکر شده و باید مطابق با این قانون، مالیات قبل از انتقال سهام به سازمان امور مالیاتی پرداخت گردد.

مالیات تکلیفی حق الزحمه

مالیات تکلیفی حق الزحمه نوعی دیگر از این نوع مالیات است که برخلاف مالیات حقوق، درصد مشخصی دارد و به صورت پلکانی افزایش پیدا نمی‌کند. مطابق با تبصره ۶ قانون بودجه، کلیه مراکز درمانی موظف هستند که ۱۰% از حق الزحمه پزشکان را به عنوان مالیات تکلیفی از دستمزد آن‌ها کسر کرده و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.

مقاله پیشنهادی: مالیات حقوق صفر چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟ + جدول

فرق مالیات تکلیفی و عملکرد

مالیات عملکرد به نوعی مالیات گفته می‌شود که پس از محاسبه سود و زیان از درآمد خالص کسر می‌شود. میزان مالیات عملکرد اشخاص حقوقی تا سقف ۲۵ درصد و برای اشخاص حقیقی به صورت پلکانی تعیین می‌شود. برخلاف مالیات تکلیفی که در آن اهمیتی وجود ندارد که فرد چه مقدار سود و زیان کرده است و باید مبلغ تعیین شده بر اساس قانون را پرداخت کنند، مالیات عملکرد بر اساس سود و زیان و عملکرد صاحب کسب و کار متغیر است. علاوه بر این، مالیات عملکرد به صورت مستقیم پرداخت می‌شود؛ اما مالیات تکلیفی باید به صورت غیر مستقیم پرداخت شود.

محاسب گران فرتاک؛ مشاور شما برای پرداخت انواع مالیات

زمانی که از خدمات حسابداری مالیاتی برای شرکت‌های حقوقی و اشخاص حقیقی استفاده کنید، خیالتان از بابت انجام این فرآیندها به صورت دقیق راحت خواهد شد. محاسب گران فرتاک به عنوان بهترین شرکت با تیم حرفه‌ای در زمینه مشاوره مالی مالیاتی خدماتی را به شما ارائه می‌کند تا بتوانید دغدغه خودتان را از بابت پرداخت مالیات برطرف کنید. اگر ابهامی در حوزه مالیات‌های تکلیفی و نحوه پرداخت آن‌ها دارید، می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.