شاید در چند سال گذشته که قوانین حق بیمه و محاسبات مربوط به آن در سازمان تامین اجتماعی انقدر پیچیده نبود، خدمات تامین اجتماعی تا این اندازه با پیچیدگی ارائه نمی‌شدند؛ اما امروزه حسابداری بیمه به عنوان یکی از خدمات تخصصی در شرکت‌ها تبدیل شده که لازم است کلیه حسابداران برای جلوگیری از ضرر و زیان‌های مالی وارد شده به شرکت‌ها و سازمان‌ها و همچنین در نظر گرفتن آخرین قوانین سازمان تامین اجتماعی روی قوانین آن مسلط باشند. حسابداری در حوزه بیمه با هدف ثبت درآمدها و هزینه‌هایی مربوط به شرکت‌های بیمه عمومی و خصوصی مانند تامین اجتماعی و بیمه‌های تکمیلی انجام می‌شود.
آنچه در این صفحه می‌خوانید
حسابداری بیمه چیست؟
یکی از مهم‌ترین حق و حقوق افراد در جامعه حق بیمه است که از سوی شرکت‌ها و سازمان‌ها برای افراد در نظر گرفته می‌شود و به واسطه پرداخت آن، افراد می‌توانند از یک سری خدمات استفاده کنند. از آنجایی که پرداخت حق بیمه و در نظر گرفتن جزئیات آن در حسابداری داخلی حائز اهمیت است، شاخه جدیدی از انواع حسابداری به نام «حسابداری بیمه» روی کار آمده که در آن درآمدها و هزینه‌های مربوط به شرکت‌های بیمه ثبت می‌شوند.
در علم حسابداری بیمه کلیه امور بیمه‌ای مربوط به بیمه گر و بیمه گذار مورد بررسی و مدیریت قرار می‌گیرند. علاوه بر این، با بررسی قوانین و مقررات، درآمدها و هزینه‌های بیمه‌ای به گونه‌ای باید لحاظ شوند که منجر به نارضایتی از سمت سازمان‌های نظارتی نگردد. حسابداری بیمه نه تنها برای سازمان تامین اجتماعی، بلکه برای شرکت‌های خصوصی بیمه همچون بیمه ایران، بیمه کوثر و سایر شرکت‌های بیمه‌ای نیز استفاده می‌شوند.
مقاله پیشنهادی: چرخه حسابداری چیست و چه هدفی دارد؟ (+۱۰ مرحله مهم برای آن)
چه هزینه‌هایی در حسابداری بیمه دخیل هستند؟
یکی از مهم‌ترین مواردی که حسابداران بیمه باید در مورد آن اگاهی داشته باشند، هزینه‌هایی است که در حسابداری بیمه دخیل هستند و می‌توانند روی تنظیم و محاسبات تاثیرگذار باشند. این هزینه‌ها را می‌توان به موارد زیر تقسیم بندی نمود:
- هزینه حق بیمه: حق بیمه هزینه‌ای است که شخص بیمه گذار باید به شخص بیمه گر پرداخت کند.
- هزینه بیمه اضافی: این هزینه در واقع هزینه‌ای است که بیمه گذار برای بیمه گر پرداخت می‌کند. زمانی این هزینه لحاظ می‌شود که بیمه گر ریسک اضافی متحمل شود و یا بیمه گذار به دنبال تمدید بیمه نامه با سرمایه اضافی خود باشد.
- هزینه بیمه مازاد: در صورتی که بیمه گذار بخواهد مبلغ اضافه‌ای در زمان وقوع شرایط خاص به فرد بیمه گر پرداخت شود، لازم است که مبلغی را تحت عنوان هزینه مازاد که اضافه بر هزینه حق بیمه اصلی است پرداخت کند.
- هزینه عملیاتی: هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌هایی هستند که معمولا برای کارمزد یا خسارت سهم پرداخت می‌شوند.
- هزینه صدور: این هزینه کلیه هزینه‌هایی را شامل می‌شود که برای ثبت نام یک بیمه گر و صدور بیمه نامه پرداخت می‌شود. این هزینه‌ها می‌توانند شامل هزینه‌های بازاریابی، هزینه‌های پورسانت و تبلیغات باشند.
- هزینه بیمه برگشتی: در صورتی که بیمه نامه به دلایل خاصی فسخ شود، هزینه بیمه برگشتی لحاظ خواهد شد.
- هزینه کارشناسی: این هزینه قبل از صدور بیمه نامه و هر زمانی که باید خسارت پرداخت شود، بررسی شده و به واسطه آن، هزینه کارشناسی لحاظ می‌شود.
بیمه در حسابداری چگونه ثبت می‌شود؟
برای انجام امور و خدمات حسابداری مالی لازم است که هزینه‌ها و درآمدهای مرتبط در ستون مخصوص به خود قرار گیرند. شناسایی درآمد بیمه زمانی که بیمه نامه صادر شده است، یک اشتباه رایج در امور حسابداری بوده و نباید مرتکب آن شوید. از آنجایی که تاریخ تحقق درآمد حق بیمه وابسته به پایان رسیدن پوشش بیمه نامه است، نمی‌توان آن را به عنوان درآمد حساب کرد. از طرفی شرکت‌ها اگر قبل از دریافت کالا یا وقوع هزینه‌ای، مبلغی را پرداخت کنند؛ این مبلغ پرداخت شده باید در حساب پیش پرداخت منظور گردد و به عنوان دارایی شناسایی گردد. برای ثبت بیمه در حسابداری باید سه اطلاعات زیر را ثبت نمود:
- ثبت سند حسابداری برای خرید بیمه
- ثبت سند پرداخت مبلغ بیمه
- ثبت سند بیمه منقضی شده در پایان سال مالی
برای ثبت سند حسابداری خرید بیمه لازم است که اطلاعات زیر به صورت دقیق به عنوان بدهکار و بستانکار ثبت شوند.
- پیش پرداخت بیمه (بدهکار)
- مالیات بر ارزش افزوده خرید (بدهکار)
- بستانکاران / شرکت بیمه (بستانکار)
- اداره دارایی ۳ درصد مالیات تکلیفی (بستانکار)
نرم افزار حسابداری بیمه و نقش آن
نرم افزار حسابداری بیمه به عنوان یکی از مهم‌ترین تجهیزات برای محاسبات بیمه به صورت هوشمند و با کمترین خطا شناخته می‌شود. با کمک این نرم افزار، می‌توان روابط مالی میان نمایندگان بیمه و بیمه گذارها را اعم از بدهی بیمه گذارها، اقساط بیمه نامه‌ها، دفتر روزانه، انقضای بیمه نامه‌ها و … را به صورت دقیق و منظم مدیریت کرد. شرکت‌های بیمه می‌توانند با کمک این نرم افزار، اطلاعات مربوط به بیمه را مدیریت و کنترل نمایند و در عین حال میان نمایندگی‌ها و کارگزاری‌های بیمه ارتباط مناسبی برقرار نمایند. این نرم افزارها تشکیل شده از سیستم مدیریت حق بیمه و ارتباط با مشتری هستند و اطلاعات کامل را در این زمینه در اختیار قرار می‌دهند.
قوانین حسابداری حق بیمه
برای انجام حسابداری حق بیمه به صورت صحیح باید با قوانین مرتبط با آن آشنایی داشت. دو ماده ۲۸ و ۳۷ قانون تامین اجتماعی مهم‌ترین قوانین حسابداری حق بیمه محسوب می‌شوند.
- ماده ۲۸: در ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی به موضوع منبع درآمد سازمان و میزان دقیق حق بیمه پرداخته شده است. مطابق با این قانون، ۳۰ درصد از مزد یا حقوق افراد بیمه شده باید به عنوان حق بیمه به شرکت پرداخت شوند. از این ۳۰ درصد، ۷ درصد برعهده شخص بیمه شده، ۲۰ درصد برعهده کارفرما و ۳ درصد نیز برعهده دولت می‌باشد.
- ماده ۳۸: ماده ۳۸ به عنوان یکی از اصول حسابداری بیمه شناخته می‌شود که در آن کارفرمایان و پیمانکارانی که دارای کد کارگاهی‌اند، می‌توانند علاوه بر بیمه کارکنان، می‌بایست افرادی که در پروژه‌های قراردادی و مناقصه‌ای با آن‌ها همکاری داشته‌اند را تحت پوشش بیمه قرار دهند.
حسابداری بیمه بیکاری چگونه است؟
بیمه بیکاری به عنوان یکی از تسهیلات در نظر گرفته شده در سازمان تامین اجتماعی است. مطابق با قانون این بیمه، اگر فردی بدون درخواست و میل شخصی خود و بنا به درخواست کارفرما، با اتفاقات ناگوار و ناخواسته همچون جنگ و زلزله و بلایای طبیعی بیکار شد، می‌تواند حقوق بیکاری از سازمان تامین اجتماعی دریافت کند. حقوق بیمه بیکاری، ۵۵ درصد از حق بیمه پایه را تشکیل می‌دهد.
مقاله پیشنهادی: مفروضات حسابداری چیست؟ + ۵ فرض حسابداری مهم را بشناسید!
حسابداری بیمه بیکاری را می‌توان به یکی از شاخه‌های مهم در این زمینه حسابداری شناخت. از آنجایی که مشخص کردن ۳ درصد بیمه بیکاری به عنوان هزینه پرداخت شده از سوی کارفرما علاوه بر ۲۰ درصد محاسبه شده مهم است، لازم است که حسابدار این هزینه را لحاظ نمایند. بدیهی است که این حق پرداختی باید برای تمامی کارکنان در حسابداری لحاظ شود و اگر کارفرما آن را پرداخت نکند، مشمول جریمه و خسارات مختلف از سوی سازمان تامین اجتماعی است.
محاسب گران فرتاک؛ متخصص خدمات حسابداری بیمه و تامین اجتماعی
پرداخت حق و حقوق بیمه و لحاظ کردن آن در هزینه‌ها و درآمدها موضوعی است که حتما باید توسط حسابداران مورد بررسی قرار گیرد. تسلط بر روی قوانین و نحوه محاسبه حق بیمه در شرکت‌ها آنقدر حائز اهمیت بوده که عملا اگر به درستی انجام نشود، می‌تواند خسارات و مشکلات جدی را برای سازمان به همراه داشته باشد. خدمات حسابداری بیمه در کنار سایر خدمات حسابداری مالیاتی و مالی در شرکت محاسب گران فرتاک زیر نظر متخصصان حسابداری ارائه می‌شوند. می‌توانید برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
سوالات متداول
حسابداری بیمه چه تفاوتی با حسابداری مالی دارد؟
حسابداری بیمه بر ثبت، گزارش و تحلیل هزینه‌ها و درآمدهای مرتبط با بیمه تمرکز دارد، در حالی که حسابداری مالی به کلیه تراکنش‌های مالی یک کسب‌وکار می‌پردازد.
آیا هزینه‌های بیمه در حسابداری به‌عنوان هزینه جاری ثبت می‌شوند؟
بله، معمولاً هزینه‌های بیمه به‌عنوان هزینه جاری در حسابداری ثبت می‌شوند، اما در برخی موارد می‌توان آن‌ها را به‌عنوان هزینه پیش‌پرداخت نیز شناسایی کرد.
چگونه هزینه بیمه در دفاتر حسابداری ثبت می‌شود؟
هزینه بیمه به‌عنوان بدهی جاری در دفاتر ثبت شده و پس از پرداخت، در بخش هزینه‌های عملیاتی قرار می‌گیرد. اگر بیمه به‌صورت پیش‌پرداخت باشد، ابتدا در حساب دارایی‌های پیش‌پرداختی ثبت شده و سپس به مرور به هزینه تبدیل می‌شود.
آیا نرم‌افزارهای حسابداری ویژه‌ای برای مدیریت بیمه وجود دارد؟
بله، نرم‌افزارهای حسابداری بیمه برای مدیریت هزینه‌ها، ثبت حق بیمه، محاسبه ذخایر بیمه‌ای و تهیه گزارش‌های مالی مربوط به بیمه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در حسابداری، حق بیمه چگونه محاسبه و گزارش می‌شود؟
حق بیمه معمولاً بر اساس قراردادهای بیمه، نوع پوشش و مبلغ پرداختی محاسبه شده و در دفاتر حسابداری به‌عنوان هزینه شناسایی می‌شود. همچنین، گزارش‌های مالی شامل جزییات این پرداخت‌ها تهیه و ارائه می‌شوند.
حسابداری بیمه بیکاری چگونه انجام می‌شود؟
حسابداری بیمه بیکاری شامل ثبت کسورات از حقوق کارکنان و سهم کارفرما، پرداخت‌های مربوطه به سازمان بیمه و همچنین ثبت پرداخت‌های دریافت‌شده توسط کارکنان مشمول بیمه بیکاری است.
آیا قوانین مالیاتی بر حسابداری بیمه تأثیر دارند؟
بله، قوانین مالیاتی ممکن است تعیین کنند که کدام هزینه‌های بیمه‌ای قابل کسر از مالیات هستند و چگونه باید در دفاتر مالی ثبت شوند. برخی بیمه‌ها شامل مزایای مالیاتی بوده و باید طبق مقررات خاص ثبت شوند.
آیا هزینه بیمه در حسابداری به‌عنوان دارایی یا بدهی ثبت می‌شود؟
بستگی به نوع بیمه دارد. اگر بیمه به‌صورت پیش‌پرداخت باشد، به‌عنوان دارایی در حساب “پیش‌پرداخت بیمه” ثبت می‌شود و به‌مرور زمان به هزینه تبدیل می‌شود. اما اگر هزینه بیمه مربوط به دوره جاری باشد، مستقیماً در بخش هزینه‌های عملیاتی ثبت می‌شود.
چگونه ذخایر بیمه‌ای در حسابداری ثبت می‌شوند؟
ذخایر بیمه‌ای به‌عنوان بدهی یا تعهد در دفاتر مالی ثبت می‌شوند، زیرا این مبالغ معمولاً برای پرداخت خسارات احتمالی در آینده کنار گذاشته می‌شوند. این ذخایر در ترازنامه تحت عنوان “ذخیره فنی بیمه” یا “ذخیره مطالبات معوق” درج می‌شوند.
بدون دیدگاه