مهریه از دیرباز به عنوان حق قانونی زنان شناخته شده و میتواند به شکل نقدی، سکه یا اموال منقول و غیرمنقول تعیین شود. اما تصور کنید زوج جوانی را که تازه زندگی مشترک خود را آغاز کردهاند؛ با افزایش روزافزون قیمت سکه و تورم، توان پرداخت مهریه برای آقایان سخت و گاهی حتی غیرممکن شده است. برای حل این مشکل و ایجاد تعادل بین حقوق زن و توان مالی مرد، مقرراتی تحت عنوان مالیات مهریه وضع کرده است.
این قانون به گونهای طراحی شده که مالیاتها و هزینهها متناسب با توان مالی زوج باشد و از بار غیرمنطقی و سنگین جلوگیری کند. به این ترتیب، مهریه هم به عنوان یک حق قانونی حفظ میشود و هم زوجین میتوانند با خیال راحت و بدون فشارهای مالی غیرقابل تحمل، زندگی مشترک خود را ادامه دهند.
آنچه در این صفحه میخوانید
مالیات مهریه چیست و چه هدفی را دنبال میکند؟
سازمان امور مالیاتی کشور برای بسیاری از اموال و مشاغل مالیات وضع کرده است و مالیات بر مهریه نیز به عنوان پیشنهادی به مجلس ارائه شده است تا در صورت بالا بودن مبلغ مهریه، بخشی از آن تحت عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود. هدف اصلی این پیشنهاد، جلوگیری از تعیین مهریههای غیرمنطقی و سنگین است، زیرا بسیاری از مهریهها ضمانت اجرایی کافی ندارند و به اختلافات شدید و پیگیریهای قضایی منجر میشوند.
با اجرای چنین قانونی، وضعیت برای هر دو طرف روشنتر خواهد شد: خانمها همچنان میتوانند از حق قانونی خود استفاده کنند و آقایان با اطلاعات دقیقتر و توان مالی مشخص، مهریهای متناسب تعیین خواهند کرد. این امر باعث میشود که در صورت نیاز به دریافت مهریه، خانمها کمتر نیاز به پیگیری قضایی داشته باشند و مهریهای متناسب با توان مالی همسرشان دریافت کنند.
آیا مالیات بر مهریه تصویب شده است؟
طرح تعیین مالیات بر مهریه، موضوعی بود که به مجلس شورای اسلامی ایران اعلام شد؛ اما تا به امروز که در حال نگارش این مقاله هستیم، این قانون به تصویب نهایی نرسیده است. در حال حاضر، مهریه به عنوان یکی از معافیتهای مالیاتی مستقیم شناخته میشود و چه به صورت نقدی و چه غیرنقدی باشد، مشمول پرداخت مالیات نمیشود.
بنابراین، فعلاً مالیات مهریه در حد یک پیشنهاد باقی مانده است و مشخص نیست که در آینده اجرا خواهد شد یا خیر و یا آیا مورد تایید نهایی شورای اسلامی قرار خواهد گرفت یا نه. این ابهام باعث شده که تاکنون مهریه همچنان بدون مالیات باشد و افراد بتوانند از آن به عنوان حق قانونی زنان استفاده کنند، بدون اینکه بار مالی اضافهای به زوجین تحمیل شود.
مالیات مهریه بر عهده کیست؟
در حال حاضر، مهریه از پرداخت مالیات معاف است و بنابراین کسی موظف به پرداخت مالیات آن نیست. اما اگر قانون مالیات بر مهریه به تصویب برسد، پرداخت آن بر اساس میزان مهریه و توان مالی زوج تعیین شده و خانم دریافت کننده مهریه باید آن را پرداخت کند. بنابراین، زمان پرداخت مالیات مهریه بر اساس قانون احتمالا زمانی خواهد بود که مهریه توسط مرد به زن پرداخت میشود.
مالیات بر مهریه چقدر است؟
بر اساس ماده ۱۴۴ قانون مالیات مستقیم، مهریه از پرداخت مالیات معاف است؛ اما اگر قانون مالیات مهریه به تصویب برسد، باید آن را مطابق با درصد تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی پرداخت کرد. دقت کنید که مطابق با قانون (حتی در صورت عدم تصویب مالیات بر مهریه)، برای نقل و انتقال اموال غیر نقدی از جمله ملک، باید حتما مطابق با قانون مالیات مستغلات آن را پرداخت کرد.
| محدوده مهریه (سکه بهار آزادی) | میزان مالیات |
| تا ۱۴ سکه | معاف از مالیات |
| ۱۵ تا ۱۰۰ سکه | ۱.۱ درصد از ارزش کل مهریه |
| ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه | ۲ درصد از ارزش کل مهریه |
| بیش از ۲۰۰ سکه | ۱۵ درصد از ارزش کل مهریه نسبت به مازاد ۲۰۰ سکه |
نحوه محاسبه مالیات مربوط به مهریه
برای محاسبه مالیات مهریه، ابتدا باید ارزش کل مهریه به طور دقیق محاسبه شود. سپس میتوان بسته به تعداد سکه تعیین شده برای مهریه و درصد آن، مالیات را محاسبه نمود. برای شفاف سازی روند محاسبه، یک مثال ساده میزنیم. در صورتی که مهریه یک خانم ۳۰۰ سکه باشد و قیمت هر سکه در بازار نیز برابر ۸۰ میلیون تومان باشد، ارزش کل مهریه به صورت زیر محاسبه میشود:
۳۰۰ × ۸۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۲۴,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
در واقع مهریه این خانم برابر با ۲۴ میلیارد تومان میباشد. بر اساس جدول ارائه شده، در صورتی که مهریه بیش از ۲۰۰ سکه باشد، باید ۱۵ درصد از ارزش آن به اداره امور مالیاتی پرداخت شود. بنابراین، مالیات مهریه به شرح زیر محاسبه میشود:
۱۵٪ × ۲۴ میلیارد = ۳ میلیارد و ۶۰۰ هزار تومان
بنابراین، اگر مهریه یک خانم برابر با ۳۰۰ سکه باشد، باید بیش از ۳ میلیارد تومان را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. در غیر این صورت مشمول فرار مالیاتی و جرایم مربوط به آن خواهد شد. حال تصور کنید که تعداد سکهها به اندازه سال تولد خانم باشد! در این صورت نه تنها ارزش کل مهریه، بلکه مبلغی که باید به عنوان مالیات پرداخت شود نیز بسیار بالا خواهد بود.
قانون مالیات مهریه معافیت نیز دارد؟
در پیش نویس ارائه شده در مورد قانون مالیات مهریه، معافیتها و استثنائاتی نیز در نظر گرفته شده است تا قانون عادلانهتر شود. این معافیتها شامل موارد زیر هستند:
- مهریه کمتر از ۱۵ سکه: برای مهریههای کمتر از ۱۵ سکه، نیازی به پرداخت مالیات نیست. بنابراین، در صورت تعیین مهریه ۱۴ سکه و کمتر نباید مالیات پرداخت کنید.
- مهریه در شرایط خاص (طلاق توافقی یا فوت زوج): در این صورت بسته به وضعیت حقوقی، میتوان مبلغ مهریه را مجددا توافق کرد و معافیت از مالیات مهریه فراهم میکند.
- مهریه عندالاستطاعه: این نوع مهریه در واقع بر اساس توانایی مالی مرد است. در صورتی که این نوع مهریه تعیین شود، نیازی به پرداخت مالیات نیست.
این معافیتها تاکنون تنها در پیشنویس پیشنهادی مالیات بر مهریه ذکر شدهاند. اما اگر این قانون به تصویب نهایی برسد، به احتمال زیاد شامل مادهها و تبصرههای متنوعی خواهد شد تا اجرای آن عادلانهتر و متناسب با توان مالی زوجین امکانپذیر شود. به این ترتیب، هم حقوق زنان حفظ میشود و هم از اعمال فشار مالی غیرمنطقی بر مردان جلوگیری خواهد شد، تا فرآیند پرداخت مهریه به شکلی شفاف و منصفانه انجام شود.
سخن پایانی
مالیات مهریه یکی از موضوعات مهم و داغ در جامعه است که هنوز به تصویب نهایی نرسیده و اجرایی نشده است. با این وجود، اجرای چنین قانونی میتواند باعث شود هر فرد بر اساس توانایی مالی خود مهریه تعیین کند و هم حقوق زنان حفظ شود و هم فشار مالی غیرمنطقی بر مردان کاهش یابد.
برای دریافت مشاوره مالی مالیاتی و اطلاع دقیق از نحوه محاسبه مالیات مهریه، میتوانید با کارشناسان محاسب گران فرتاک در ارتباط باشید و امور خود را بدون نگرانی از جریمهها انجام دهید.
بدون دیدگاه