یک کسب و کار موفق زمانی می‌تواند در یک حوزه به درآمد بالایی برسد که بتواند از همان ابتدای شروع کار وضعیت مالی یک پروژه را بررسی کرده و مطابق با آن پیش برود. همانطور که می‌دانید فروش محصول و راه اندازی یک کسب و کار در هر زمینه‌ای در ابتدا با سوددهی منفی یا به عبارت دیگر زیان همراه است؛ اما با پیشرفت کسب و کار زیان کاهش پیدا کرده و آن کسب و کار به سوددهی می‌رسد. به همان نقطه‌ای که سود کسب و کار هنوز صفر است، اما هیچ زیانی نیز برای آن تعریف نمی‌شود؛ نقطه سر به سر گفته می‌شود. این نقطه می‌تواند برای تمامی کسب و کارها به قدری حائز اهمیت باشد که اگر به هر دلیلی به درستی به آن توجه نشود، ضرر و زیان مالی زیادی را به همراه دارد.
آنچه در این صفحه می‌خوانید
نقطه سر به سر چیست؟
تعریف نقطه سر به سر آنقدر پیچیده نیست؛ اما بررسی و محاسبه آن برای هر کسب و کاری حیاتی است. نقطه سر به سر (Break Even Point) نقطه‌ای از نمودار سوددهی یک کسب و کار و فروش محصول و خدمات است که در آن جمع درآمد و هزینه با یکدیگر برابر بوده و سود بنگاه‌ها نیز برابر صفر محاسبه می‌شود. در این شرایط، مخارج کسب و کار با درآمد خالص برابر می‌شود و تراز مالی نیز صفر محاسبه می‌گردد. این نقطه در واقع زمان شروع سوددهی یک کسب و کار است که نشان می‌دهد از این زمان به بعد کسب و کار به سود رسیده و دیگر دچار ضرر نمی‌شود. هر واحد و بنگاه تجاری که بتواند از این نقطه عبور کند، سوددهی آغاز می‌شود. محاسبه نقطه سر به سر در حسابداری نه تنها برای کسب و کارهای قدیمی، بلکه برای کارآفرینان و کسب و کارهای نوپا نیز حائز اهمیت است.
نحوه محاسبه نقطه سر به سر
با کمک بعضی از نرم افزارها همچون نرم افزار حسابداری سپیدار، محاسبه نقطه سر به سر کاملا ساده انجام شده و چالش و نگرانی از بابت آن وجود ندارد. ولی در صورتی که بخواهید به صورت دستی این نقطه را محاسبه کنید، می‌توانید مطابق با فرموش زیر پیش بروید:
BEP = FC / (P-VC)
در این فرمول:
- منظور از BEP هزینه ثابت
- P هزینه فروش یا قیمت
- FC هزینه ثابت
- VC هزینه متغیر
هزینه‌های ثابت به کلیه هزینه‌هایی گفته می‌شوند که فارغ از میزان تولید و حجم کار ثابت هستند، مانند هزینه اجاره کارگاه و استخدام کارگران. هزینه‌های متغیر نیز هزینه‌هایی‌اند که به ازای تولید هر واحد از کالا مصرف می‌شوند، مانند هزینه پارچه برای تولید یک لباس.
مثال
برای درک بهتر نقطه سر به سر یک مثال ساده در مورد آن می‌زنیم. تصور کنید که یک کارخانه تولید کننده لباس، دارای هزینه ثابت اجاره کارگاه ۵۰ میلیون تومان است. هزینه متغیر برای تولید هر لباس نیز در این کارخانه حدود ۳۰۰ هزار تومان است. اگر این محصول با قیمت ۵۰۰ هزار تومان به فروش برود، این نقطه مطابق با فرمول زیر محاسبه می‌شود:
۶۰۰۰۰۰۰۰/(۵۰۰۰۰۰-۳۰۰۰۰۰)=۳۰۰
عدد به دست آمده به این معناست که اگر این کارخانه تولید لباس با همین مقدار اجاره و هزینه‌های متغیر، ۳۰۰ عدد لباس بفروشد می‌تواند از ۳۰۱ لباس به سود برسد.
اهمیت محاسبه نقطه سر به سر برای کسب و کارها
همه کسب و کارها چه استارتاپ‌ها چه کسب و کارهای بالغ باید حتما از مفهوم ساده نقطه سر به سر بهره بگیرند تا بتوانند از طریق آن برنامه ریزی اصولی برای رسیدن به سود بالا در کسب و کار خود داشته باشند. محاسبه این نقطه می‌تواند برای تعیین حداقل سطح فروش مورد نیاز برای رسیدن به سود و تامین هزینه‌های ثابت و متغیر استفاده شود و نقش مهمی را در دستیابی به سود بالا داشته باشد. از جمله مهم‌ترین مزایای محاسبه این نقطه برای کسب و کارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تصمیمات تخصصی برای سرمایه گذاری: محاسبه نقطه سر به سر می‌تواند به شما برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری کمک کند. به خصوص برای استارتاپ‌ها که نیاز به تامین بودجه دارند، این نقطه می‌تواند تصویر واضحی را در اختیار آن‌ها قرار دهد تا با دقت بیشتری کسب و کار خود را پیش ببرند.
- برنامه ریزی اولیه برای دوام کسب و کار: بدون برنامه ریزی اولیه هیچ کسب و کاری دوام پیدا نمی‌کند. برای اینکه متوجه شد چقدر فروش برای یک کسب و کار نیاز است، حتما باید این نقطه را به طور دقیق محاسبه نمود. در این صورت امکان سوددهی یک کسب و کار نیز به صورت دقیق بررسی می‌شود.
- ارزیابی ریسک قبل از تصمیم گیری: قبل از تصمیم گیری و چالش‌های پیش روی آن می‌توان محاسبه این نقطه را انجام داد. در این صورت ریسک سرمایه گذاری دقیق‌تر بررسی شده و می‌توان مقیاس بندی و بودجه بندی برای برنامه‌های عملیاتی انجام داد.
- قیمت گذاری و توسعه استراتژیک: برای تنظیم استراتژی‌های قیمت گذاری و در نظر گرفتن هزینه‌ها، می‌توان از این نوع نقطه کمک گرفت که با کمک آن کسب و کارها می‌توانند به نتیجه خوبی برسند.
- گسترش کسب و کار: برای کسب و کارهای بالغ و صاحبان آن‌ها که به دنبال گسترش کسب و کار و فروش بیشتر هستند، محاسبه این نقطه حیاتی است. برای تنوع بخشیدن به محصولات و گسترس محصولات فعلی می‌توان از نقطه سر به سر کمک گرفت. در این صورت تصمیمات جدید و استراتژیک به صورت دقیق‌تر در نظر گرفته می‌شوند.
- تصمیم گیری برای قیمت گذاری: قیمت گذاری محصولات همیشه با در نظر گرفتن سود امکان‌پذیر نیست. عدد سر به سر به شما نشان می‌دهد که قیمت تعیین شده برای هر محصول چقدر می‌تواند به سودآوری شرکت کمک کند. از این جهت برای قیمت گذاری دقیق‌تر می‌توان از این نقطه کمک گرفت.
- مدیریت هزینه‌ها: هزینه‌های ثابت و متغیر عامل اصلی و تعیین کننده در نقطه مهم سر به سر هستند. با نظارت بیشتر و دقیق روی آن‌ها، می‌توان عدد این نقطه را کاهش داد تا بتوان با فروش کمتر محصولات به سود بالایی نیز رسید.
معایب و محدودیت‌های استفاده از آن
با وجود مزایای محاسبه نقطه سر به سر چه برای کسب و کارهای نوپا، چه برای کسب و کارهای بالغ؛ محاسبه این نقطه یک سری معایب و محدودیت‌هایی نیز دارد. از این جهت باید از سایر فاکتورهایی که در نرم افزار حسابداری تولیدی وجود دارند برای بررسی و تحلیل کسب و کارها نیز کمک گرفت. از جمله مهم‌ترین محدودیت‌های این نقطه شامل:
- فرضیات ساده شده: فرضیات این فرمول بسیار ساده شده‌اند. فرض بر این است که هزینه‌ها همیشه ثابت می‌مانند و هزینه‌های متغیر نیز تغییر می‌کنند.
- عدم تاثیر ارزش زمانی پول: ارزش پول به دلیل تورم در این فرمول محاسبه نمی‌شود. از آنجایی که این موضوع تاثیر زیادی روی کسب و کار دارد، باید حتما به آن توجه شود.
- نادیده کردن پیچیدگی‌های ترکیب فروش چندین محصول: در مشاغلی که با چندین محصول و خدمات سر و کار دارند، نقطه سر به سر می‌تواند محاسبات ساده‌ای را در اختیار قرار دهد و پیچیدگی‌های ترکیب فروش را دخیل نمی‌کند.
- فرض ساده و خطی: محاسبه عدد سر به سر یک رابطه خطی میان هزینه و فروش را فرش می‌کند. در بعضی از مواقع رابطه خطی نیست و این موضوع سناریوهای پیچیده‌ای را به وجود می‌آورد.
محاسب گران فرتاک؛ خدمات محاسبه نقطه سر به سر برای هر کسب و کار
محاسبه نقطه سر به سر در هر کسب و کار نیازمند درک محصولات و خدمات ارائه شده است. علاوه بر این، معیارهای دیگری نیز برای تحلیل وجود دارند که باید حتما به آن‌ها توجه داشت. برای محاسبه این نقطه می‌توانید از خدمات حسابداری مالی شرکت محاسب گران فرتاک کمک بگیرید. در این صورت تحلیل کسب و کار شما دقیق‌تر و اصولی‌تر انجام می‌شود.
بدون دیدگاه