موسسات دولتی و عمومی موظف هستند که مطابق با قوانین و مقررات، گزارش‌های مالی خود را به دولت ارائه کنند. حسابداری دولتی، شاخه‌ای از علم حسابداری است که به منظور، ثبت، ضبط و تعیین گزارش‌های مالی که در نتیجه فعل و انفعالات مالی سازمان‌های عمومی و دولتی به دست می‌آیند، به کار گرفته می‌شود. تسلط بر روی قوانین و اصول حسابداری مالیاتی و مالی برای افرادی که به عنوان حسابدار دولتی کار می‌کنند، بسایر مهم است. ضمن اینکه کسب و کارها نیز با کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد حسابداری دولتی، می‌توانند با آگاهی بیشتری از این خدمات استفاده کنند.
آنچه در این صفحه می‌خوانید
- حسابداری دولتی چیست؟
- کدام موسسات نیاز به حسابداری در سطح دولتی دارند؟
- هدف حسابداری دولتی چیست؟
- استانداردها و اصول حسابداری دولتی
- ۱.اصل تفکیک شخصیت سازمان‌های دولتی
- ۲.اصل تداوم فعالیت در سازمان‌های دولتی
- ۳.اصل کیفی ثبات رویه
- ۴. اصل احتیاط در سازمان‌های دولتی
- ۵. اصل کیفی افشای رویه‌ها در سازمان‌های دولتی
- تفاوت حسابداری دولتی و بازرگانی
حسابداری دولتی چیست؟
حسابداری دولتی (Governmental accounting) یکی از شاخه‌های حسابداری است که در آیند گزارش بودجه‌ها و رویداهای مالی کلیه دستگاه‌های اجرایی که زیر مجموعه‌ای از دولت هستند، جمع آوری، ثبت، طبقه بندی، گزارش و تفسیر می‌شوند. هدف اصلی از انجام این اقدام، برنامه ریزی و تصمیم گیری بهتر برای کنترل بودجه است. در طی این فرآیند، کلیه اطلاعات مالی وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی و سایر موسسات عمودی جمع آوری، پردازش و گزارش می‌شوند تا بتوان تصمیمات مالی بهتری را اتخاذ کرد. این نوع حسابداری روی بنرامه‌های مصوب بودجه سالانه دولت تاثیرگذار خواهد بود.
کدام موسسات نیاز به حسابداری در سطح دولتی دارند؟
همانطور که اشاره شد، حسابداری در سطح دولتی برای موسساتی است که در زیر مجموعه دستگاه‌های اجرایی قرار می‌گیرند و حقوق بگیر دولت هستند. اطلاع از اینکه کدام موسسات نیاز به دریافت مشاوره مالیاتی و مالی در سطح دولتی دارند، بسیار حائز اهمیت خواهد بود. بر اساس قانون، یک موسسه دولتی واحد یا سازمانی است که مطابق با قانون ایجاد شده و زیر نظر یکی از قوای سه گانه فعالیت می‌کند. بنابراین، موسسات زیر می‌توانند در گروه موسسات دولتی قرار بگیرند.
- موسسه و وزارتخانه‌های دولتی: وزارتخانه واحد یا سازمان مشخصی است که مطابق با قانون با همین نام شناخته می‌شود.
- شرکت‌های دولتی: شرکت‌های دولتی، سازمان‌هایی هستند که با اجازه قانون یا به حکم قانون و دادگاه صالح ملی یا مصادره می‌شوند. شرکت‌هایی که بیش از ۵۰ درصد از سرمایه آن‌ها متعلق به دولت باشد، در گروه شرکت‌های دولتی قرار می‌گیرند.
- سازمان‌های دولتی انتفاعی و غیر انتفاعی: سازمان‌های دولتی انتفاعی هزینه‌های خود را از محل درآمد ناشی از فروش کالا به دست می‌آورند و سازمان‌های دولتی غیر انتفاعی هزینه‌های خود را از محل دریافت مالیات و عوارض تامین می‌کنند.
هدف حسابداری دولتی چیست؟
حسابداری دولتی با هدف گزارش دهی در مورد امور مالی و مالیاتی سازمان‌ها و زیر مجموعه‌های زیر نظر قوای سه گانه انجام می‌شود. برای افزایش انضباط مالی و ارتقای کیفیت گزارش‌های مالی داخلی و خارجی دولت‌ها، استفاده از این خدمات به یک ضرورت مهم تبدیل شده است. ضمن اینکه برای اجتناب از سوء مدیریت و ایجاد راهبری مطلوب نیز می‌توان از این خدمات استفاده کرد. از جمله مهم‌ترین اهداف حسابداری در سطح دولتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- جلوگیری از سوء مدیریت
- افزایش کارایی و اثربخشی در حسابرسی و حسابداری
- یکنواخت کردن گزارش‌های مالی دولت با مبنای اقتصادی
- کنترل فعالیت کارکنان دولت در حوزه مالی
- ایجاد سیستم مناسب برای کنترل درآمدها و دریافتی‌های دولت
- امکان کنترل نحوه اجرای طرح‌ها و فعالیت‌های پیشنهادی دولت
- اعمال کنترل بر هزینه‌های جاری و سرمایه‌ای
- بررسی میزان تبعیت از قوانین و مقررات مالی و بودجه‌ای
- قابل استناد و اعتماد بودن اسناد و اطلاعات مالی
- استفاده از روش‌های مناسب برای کنترل وجوه نقد و اسناد و اوراق بهادر
استانداردها و اصول حسابداری دولتی
اصول حسابداری دولتی می‌توانند برای حسابداران و افراد فعال در سازمان‌های دولتی بسیار حائز اهمیت باشند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
۱.اصل تفکیک شخصیت سازمان‌های دولتی
مطابق با این اصل، هر سازمان دولتی حقوقی یک شخصیت مستقل و مجزا از شخصیت حقیقی مدیران دیگر و کارکنان سازمان دارد و دارایی‌ها، بدهی‌ها و ارزش ویژه هر سازمان دولتی متعلق به دولت خواهد بود. بنابراین، معامله حسابداری در این حوزه با تساوی دارایی و بدهی‌ها است و هیچ عامل دیگری در آن دخیل نیست.
۲.اصل تداوم فعالیت در سازمان‌های دولتی
مطابق با این اصل، هر سازمان دولتی معمولا به صورت دائمی و نامحدود فعالیت می‌کند. بنابراین، باید کلیه پیش پرداخت‌ها و علی الحساب‌های سال جاری که به مرحله تعهد می‌رسند به عنوان هزینه قطعی در دفاتر ثبت شوند.
۳.اصل کیفی ثبات رویه
مطابق با این اصل، کلیه روش‌ها و رویه‌های حسابداری باید در سازمان‌های دولتی و در دوره‌های مالی مختلف به صورت یکنواخت به کار برده شوند. در واقع میان رویه و روش انجام شده باید ثبات وجود داشته باشد.
۴. اصل احتیاط در سازمان‌های دولتی
اگر در تنظیم حساب‌ها و صورت‌های مالی سازمان دولتی، نیاز به براورد باشد؛ باید اصل احتیاط را در نظر گرفت. با این حال در موسسات خصوصی بیشتر شاهد به کارگیری این اصل به نسبت سازمان‌های دولتی هستیم.
۵. اصل کیفی افشای رویه‌ها در سازمان‌های دولتی
مطابق با این اصل، کلیه صورت‌های مالی گزارش شده در سازمان‌های دولتی می‌بایست حاوی اطلاعات و یادداشت‌های مختلفی باشند که استفاده کنندگان بتوانند با استفاده از آن‌ها، کلیه اطلاعات و حقایق مربوط به رویه‌های حسابداری مورد عمل را دریافت کنند.
تفاوت حسابداری دولتی و بازرگانی
حسابداری دولتی برای بخش دولتی و حسابداری بازرگاری برای بخش خصوصی انجام می‌شود. به دلیل تفاوت در دو بخش دولتی و خصوصی، طبیعی است که میان حسابداری دولتی و بازرگانی نیز توجه زیادی وجود دارد و هر کدام از قوانین و مقررات مختلفی تبعیت می‌کنند. هدف موسسات و شرکت‌های بازرگانی و خصوصی، کسب سود و افزایش آن است؛ اما در سازمان‌های دولتی منفعت عمومی در اولویت قرار می‌گیرد و این عامل روی فرآیند حسابداری آن تاثیرگذار خواهد بود.
در حسابداری دولتی و معادله آن، عاملی به نام سرمایه گذاری وجود ندارد و دارایی‌ها و بودجه با یکدیگر برابر هستند؛ اما در حسابداری بازرگانی این گونه نبوده و حتما سرمایه گذاری در آن دخیل است. حسابداری در سطح دولتی بر اساس قوانین و مقررات دولتی انجام می‌شود، اما در حسابداری بازرگانی این گونه نیست.
محاسب گران فرتاک؛ ارائه دهنده خدمات حسابداری دولتی
انجام حسابداری در سطح دولتی می‌تواند دغدغه بسیاری از کسب و کارهای دولتی و موسسات باشد. شرکت محاسب گران فرتاک ضمن ارائه خدمات مشاوره مالیاتی و مالی، به شما برای دریافت خدمات حسابداری دولتی و بازرگانی کمک می‌کند. می‌توانید برای بهره‌گیری از تیم متخصص و باتجربه ما، با کارشناسان ما در شرکت در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه